مروری اجمالی بر نامۀ بهارستان، شمارۀ ۱ (1379)
رسالهای در آداب کتابت
علی گنجیان
این مقاله مروری است بر کتاب رسالهای در باب آداب کتابت و خوشنویسی از ابوحیان توحیدی فیلسوف قرن چهارم و پنجم هجری که رونویسی کتابها (ورّاقی) شغل اصلی او بوده است. ابوحیان در این رساله، که در باب خوشنویسی خط عربی است، مطالبی در کتابت و انواع قلم و تراش قلم و نیز محاسن آموختن خطّ خوش آورده است و بخش اعظم آن نقل قول از بزرگان و ذکر احادیث در باب خطّ است.
کلیدواژهها: خوشنویسی عربی، کتابت، نسخهپردازی
مفاهیم و اصطلاحات در نسخهپردازی شعر فارسی
نجیب مایل هروی
در این مقاله مفاهیم و اصطلاحات فنی و علمیِ حوزۀ نسخهپردازی و کتابآرایی، که به ادبیات و شعر فارسی نفوذ کرده است و شاعران و نویسندگان بسیاری برای خلق تصاویر زیبای شاعرانه از آنها بهره جستهاند، و چندین نمونه از ابیات فارسی تحلیل و نقد و بررسی شده است.
کلیدواژهها: اصطلاحات نسخهپردازی، اصطلاحات کتابآرایی، ادبیات فارسی، شعر فارسی
عوامل انسانی میان متن و خواننده: اجازه در نسخههای خطی عربی
یان یوست ویتکام
مترجم: محمدعلی احمدی ابهری
اجازة السماع، از اصطلاحات علم حدیث بوده و به این معناست که شیخ به راوی اجازه و اذن دهد تا شنیده یا کتاب روایی او را نقل کند. اجازه یکی از ویژگیهای برجستۀ نسخههای خطی عربی هم هست که ویتکام در این مقاله به آن پرداخته و در نهایت طرحی برای گردآوری و تجزیه و تحلیل «اجازة السماع»ها در نسخ خطّی پیش نهاده است.
کلیدواژهها: نسخههای خطی عربی، اجازه.
شاهنامۀ فردوسی و نسخۀ خطّی کتابخانۀ ملّی فلورانس
برات زنجانی
نسخۀ خطی شاهنامۀ کتابخانۀ فلورانس (۶۱۴ ق) در حال حاضر قدیمیترین نسخۀ خطی شاهنامه به شمار میآید. شناخت این نسخه و نقل نظریات گوناگون پیرامون اعتبار آن موضوع این مقاله است.
کلید واژهها: نسخۀ خطی، شاهنامۀ فردوسی، کتابخانۀ فلورانس
کتابخانۀ چستربیتی ایرلند و دستنویسهای اسلامی
احمدرضا رحیمی ریسه
این مقاله شامل خلاصهای از شرح زندگی سر آلفرد چستربیتی، مؤسس کتابخانۀ چستربیتی، و تقسیمبندی آثار کتابخانه در فهرستی موجز است از دستنویسهای عربی، دستنویسهای فارسی، دستنویسهای ترکی و کردی و یک دستنویس به ترکی جغتایی.
کلیدواژهها: نسخۀ خطی، کتابخانۀ چستربیتی
ویژگیهای فنّی کتابهای چاپ سنگی دوران ناصری
شیوا کوکلان
همانطور که از عنوان مقاله بر میآید، خصوصیات کتب چاپ سنگی و آرایش فنّی آنها مهمترین دغدغۀ نویسندۀ این نوشته است. در این مقاله، آرایش و تزئینات صفحات مهم کتاب بررسی شده است؛ شامل بخشهایی چون صفحۀ آغازین یا فاتحۀ کتاب، صفحۀ فهرست مطالب، صفحۀ عنوان، صفحۀ سرلوح، صفحۀ آخر.
کلیدواژهها: کتاب چاپ سنگی، عصر ناصری.